/
English
/
تماس با ماتیکان
درباره ماتیکان
فرهنگ حقوقی
علامت تجاری
قوانین و آرا
صفحه اصلی
قانون
رای وحدت رویه
نظریه مشورتی
ماده 272 قانون مالیات های مستقیم
دستورالعمل حسابرسی مالیاتی برای حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران در اجرای مقررات ماده 272 قانون مالیات های مستقیم
بند - 2 - در تعیین درآمد مشمول مالیات ، چنانچه در قانون مالیات های مستقیم صراحتی نسبت به موضوع نداشته باشد ولی سایر قوانین موضوعه دارای حکم معین در آن مورد باشند ، حکم مزبور ملاک عمل قرار خواهد گرفت ، بدیهی است در موارد سکوت و ابهام ، به ترتیب بخشنامه ها و دستورالعمل های سازمان امور مالیاتی کشور ، آرا هیات عمومی شورای عالی مالیاتی و نیز استاندارد های حسابداری ملاک عمل خواهد بود .
بند - 3 - در تعیین درآمد مشمول مالیات ، شرایط و احکام هزینه های قابل قبول و استهلاکات موضوع فصل دوم از باب چهارم ( مواد 147 تا 151 ) قانون مالیات های مستقیم و مصوبات هیات وزیران و وزیر امور اقتصادی و دارایی حسب مورد درباره هزینه های قابل قبول ملاک عمل خواهد بود .
بند - 6 - چنانچه قبل یا بعد از صدور برگ تشخیص مالیات ، اطلاعات و مدارکی در مورد فعالیت های مالی به دست آید که در نتیجه نیاز به بررسی دفاتر و اسناد و مدارک مودی ذی ربط و توضیحات تکمیلی حسابرس باشد ، رییس اداره امور مالیاتی موضوع را با ذکر مصداق به طور کتبی از حسابرس استعلام خواهد نمود که به ترتیب زیر عمل خواهد شد :
بند - د - در صورتی که حسابرس مالیاتی ظرف یک ماه از تاریخ دریافت استعلام نسبت به ارایه پاسخ لازم به رییس اداره امور مالیاتی اقدام نکند ، اداره امور مالیاتی با استعلام و یا مراجعه به مودی طبق قانون و مقررات موضوعه اقدام خواهد نمود .
بند - الف - حسابرس مالیاتی مکلف است ظرف یک ماه از تاریخ دریافت استعلام ، دفاتر و اسناد و مدارک مربوط را بررسی و در صورتی که فعالیت مزبور در دفاتر ثبت نشده باشد ، موضوع عدم ثبت فعالیت مالی را بطور کتبی به اطلاع رییس اداره امور مالیاتی برساند ، در اینصورت اداره امور مالیاتی براساس پاسخ و اصل شده مطابق قانون و مقررات موضوعه اقدام خواهد نمود .
بند - ب - در صورتی که فعالیت مالی مزبور در دفاتر ثبت شده باشد ، حسابرس مکلف است ظرف یک ماه از تاریخ دریافت استعلام ، ثبت فعالیت های مورد استعلام در دفاتر مودی را ضمن توضیحات تکمیلی با ذکر شماره سند حسابداری همراه با تصویر اسناد حسابداری و مدارک ضمیمه به آن ، بطور کتبی به اطلاع رییس اداره امور مالیاتی برساند . در صورتی که پاسخ حسابرس با توجه به قسمت اخیر تبصره (1) ماده 272 قانون مالیات های مستقیم و اسناد و مدارک ارسالی و توضیحات تکمیلی ارایه شده ، به نظر رییس اداره امور مالیاتی با قانون و مقررات مربوط تطبیق ننماید ، اداره امور مالیاتی موضوع را با شرح استدلال عدم پذیرش به هیت سه نفره موضوع بند ( ب ) تبصره یک ماده (6) آیین نامه اصلاحی تبصره (4) قانون استفاده از خدمات تخصصی حسابداران ذی صلاح بعنوان حسابداران رسمی ارجاع خواهد نمود .
بند - 7 - اشخاصی که انجام حسابرسی مالیاتی را به حسابداران رسمی و موسسات حسابرسی و یا سازمان حسابرسی ارجاع می نمایند ، مکلفند یک نسخه از قرارداد حسابرسی مالیاتی را همراه با اظهارنامه مالیاتی به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نمایند .
بند - 12 - حسابرس مکلف است کاربرگ های حسابرسی مالیاتی را در پرونده ای جداگانه به نام پرونده مالیاتی بایگانی و خلاصه ایاز وضعیت هر سال را به ترتیب در پرونده های جاری و دائمی در قسمت های مربوط نگهداری نماید .
بند - 4 - هرگاه حسابرس مالیاتی در اجرای بند الف ماده 272 قانون مالیات های مستقیم به موارد ایرادی اعم از آیین نامه تحریر دفاتر یا موازین قانونی و ... برخورد نماید که به اعتبار دفاتر خللی وارد ننماید و تعیین درآمد واقعی مشمول مالیات امکانپذیر باشد ، ضمن درج موارد ایراد در گزارش خود ، درآمد مشمول مالیات را تعیین خواهد کرد و در صورتی که دفاتر و اسناد و مدارک مزبور برای محاسبه درآمد مشمول مالیات غیر قابل رسیدگی تشخیص داده شود یا به علت عدم رعایت موازین قانونی و آیین نامه مربوط مورد قبول واقع نشود ، باید موضوع را بطور کتبی و با ذکر دلایل و اظهارنظر نسبت به عدم کفایت اسناد و مدارک و دفاتر قانونی برای امر حسابرسی مالیاتی به اداره امور مالیاتی ذی ربط اعلام نماید ، در اینصورت حسابدار رسمی تکلیفی به تهیه و تنظیم گزارش حسابرسی مالیاتی ندارد و اداره امور مالیاتی مکلف است مطابق مقررات موضوعه نسبت به رسیدگی و تعیین درآمد مشمول مالیات اقدام نماید .
بند - 8 - اداره امور مالیاتی گزارش حسابرسی مالیاتی را بدون رسیدگی قبول و مطابق مقررات برگ تشخیص مالیات را صادر مینماید . قبول گزارش حسابرسی مالیاتی موکول به آن است که مودی گزارش حسابرسی مالی را ضمیمه گزارش حسابرسی مالیاتی همراه با اظهارنامه مالیاتی یا حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نموده باشد . - چنانچه قبل از صدور برگ تشخیص مالیات نسبت به ارایه گزارش حسابرسی مالیاتی در خصوص بند های " ب " ( هزینه های قابل قبول ، استهلاکات ) و " ج "( مالیات های تکلیفی و حقوق ) ماده 5 آیین نامه اجرایی و معافیت های مالیاتی نیاز به توضیحات تکمیلی حسابرس مالیاتی باشد ، رییس اداره امور مالیاتی موضوع را با ذکر مصداق به طور کتبی از حسابرس مالیاتی استعلام خواهد نمود که به ترتیب زیر عمل خواهد شد :
بند - ب - در صورتی که نظر حسابرس مالیاتی با توجه به قسمت اخیر تبصره (1) ماده (272) قانون مالیات های مستقیم از لحاظ انطباق با قانون و مقررات مالیاتی حسب نظر رییس اداره امور مالیاتی کافی به مقصود نباشد ، موضوع به هیاتی متشکل از نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور و شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ( نماینده سازمان حسابرسی در مورد گزارش های حسابرسی مالیاتی آن سازمان ) و یک نفر از حسابداران رسمی به انتخاب رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور ارجاع میگردد ، هیات با حضور کلیه اعضا رسمیت یافته و رای اکثریت اعضای هیات مذکور ، مورد قبول سازمان امور مالیاتی کشور ، جامعه حسابدارن رسمی و سازمان حسابرسی بوده و مبنای حل و فصل پرونده ذی ربط قرار خواهد گرفت .
بند - الف - حسابرس مالیاتی مکلف است ظرف یک ماه از تاریخ دریافت استعلام ، توضیحات تکمیلی را به رییس اداره امور مالیاتی ارایه نمایند ، در غیر اینصورت و یا اعلام عدم دسترسی به دفاتر و اسناد و مدارک مودی از سوی حسابرس مالیاتی ، اداره امور مالیاتی با استعلام و یا مراجعه به مودی مطابق مقررات موضوعه جهت رسیدگی و تشخیص درآمد مشمول مالیات و مالیات های تکلیفی مودی اقدام خواهد نمود .
بند - 10 - در مورد تعدیلات بایستی کلیه اقلام بستانکار حساب تعدیلات سنواتی به درآمد مشمول مالیات افزوده شود . مگر آنکه به طریقی در درآمد مشمول مالیات سنوات قبل منظور شده و یا از معافیت مالیاتی قانونی برخوردار باشد و یا طرف حساب آن هزینه ای بوده که بوسیله مأموران مالیاتی غیر قابل قبول تلقی و از حساب هزینه برگشت شده باشد و اقلام بدهکار حساب تعدیلات سنواتی نیز ، چنانچه ماهیت هزینه قابل قبول را داشته و قبلا به حساب هزینه منظور نشده باشد . باید جزء هزینه های قابل قبول محسوب شود .
بند - 14 - گزارش حسابرسی مالیاتی تنظیمی طبق نمونه فوق الاشاره همراه با مستندات مربوط به انضمام گزارش حسابرسی مالی باید به مودی تسلیم و از طریق مودی در اختیار اداره امور مالیاتی قرار گیرد .
بند - 9 - کلیه درآمد های ابرازی یا شناخته شده توسط حسابرس مالیاتی از جمله درآمد حاصل از تسعیر دارایی ها و بدهی های ارزی مشمول مالیات است ، مگر آن که دلایل قانونی مبنی بر معافیت تمام یا برخی اقلام اقامه شود و یا به لحاظ تعلق مالیات به طرق خاص ( مواردی که طبق مقررات قانون مالیات های مستقیم دارای نرخ جداگانه ای هستند مانند نقل و انتقال قطعی املاک ، حق واگذاری محل ، نقل و انتقال سهام ، سود حاصل از سرمایه گذاری و ...)، از شمول مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی موضوع ماده 105 اصلاحی قانون مالیات های مستقیم مستثنی شده باشد .
بند - 13 - چنانچه حسابرس مالیاتی در رسیدگی های خود به مواردی برخورد نماید که تشریح آن ها ضمن قسمت های منظور شده در فرم میسر نباشد ، بایستی طی یادداشت های جداگانه ضمیمه فرم گزارش ، توضیحات لازم را بدهد .
بند - 5 - چنانچه تا موعد مقرر ترازنامه و حساب سود و زیان یا حساب درآمد و هزینه و حساب سود و زیان حسب مورد تسلیم اداره امور مالیاتی ذی ربط نشده باشد رسیدگی و تعیین درآمد مشمول مالیات به عهده اداره امور مالیاتی خواهد بود .
بند - 11 - فعالیت هایی که درآمد آن به موجب قوانین و مقررات از پرداخت مالیات معاف و یا مشمول نرخ جداگانه ای بوده ، زیان مربوط به آن فعالیت ها قابل کسر از درآمد ها نبوده ، و هزینه های مرتبط با آن ها نیز جزء هزینه های قابل قبول منظور نخواهد شد . توجه شود که در صورت منفک نبودن هزینه ، قدرالسهم مربوط به فعالیت های معاف و غیر معاف و مشمول مالیات مقطوع بایستی با روش های مناسب محاسبه و منظور گردد .
بند - 15 - از آنجا که برای امر حسابرسی مالیاتی دسترسی به ترازنامه و حساب سود و زیان و سایر اسناد و مدارک و اطلاعات و سوابق مالیاتی ضروری است ، ادارات امور مالیاتی ذی ربط در صورت مراجعه حسابرس مالیاتی ، همکاری های لازم را معمول و پرونده مالیاتی و اسناد و مدارک مربوط را در اختیار آن ها قرار خواهند داد ، ضمنا در صورت بروز هرگونه اشکال در این خصوص اعم از حقوقی و اجرایی و اداری ، حسابرسان مذکور میتوانند حسب مورد به معاونت های سازمان امور مالیاتی کشور جهت رفع اشکال مراجعه نمایند .
بند - 1 - مبنای تعیین درآمد مشمول مالیات ، قانون مالیات های مستقیم و مقررات مربوط به آن است که عندالاقتضا با در نظر گرفتن سایر قوانین موضوعه از جمله قانون تجارت ، قانون محاسبات عمومی ، قوانین بودجه سنواتی و اساسنامه قانونی شرکت های دولتی و استاندارد های حسابداری ( تا آن حد که مغایرت با قانون مالیات های مستقیم نداشته باشد ) اعمال میشود .