وب سایت حقوقی ماتیکان


قانون بکارگیری سلاح توسط مامورین نیرو های مسلح در موارد ضروری (برای مشاهده پیوندهای مرتبط بر روی ماده مربوطه کلیک کنید)

ماده - 1 - مأمورین مسلح موضوع این قانون که به منظور استقرار نظم و امنیت و جلوگیری از فرار متهم یا مجرم و یا در مقام ضابط قوه قضاییه به تفتیش ، تحقیق و کشف جرایم و اجرای احکام قضایی و یا سایر ماموریت های محوله ، مجاز به حمل و بکارگیری سلاح میباشند موظفند به هنگام بکارگیری سلاح در موارد ضروری کلیه ضوابط و مقررات این قانون را رعایت نمایند .
- تبصره - - - مأمورین مسلح وزارت اطلاعات در اجرای وظایف محوله قانونی ، در مورد بکارگیری سلاح مشمول این قانون میباشند .
ماده - 2 - مأمورین مسلح موضوع این قانون باید شرایط زیر را داشته باشند :
- بند - 1 - سلامت جسمانی و روانی متناسب با مأموریت محوله .
- بند - 2 - داشتن آموزش های لازم در راستای ماموریت های محوله .
- بند - 3 - تسلط کامل در بکارگیری سلاحی که در اختیار آن ها گذارده میشود .
- بند - 4 - آشنایی کامل به قانون و مقررات مربوط به بکارگیری سلاح .
ماده - 3 - مأمورین انتظامی در موارد زیر حق بکارگیری سلاح را دارند :
- بند - 1 - برای دفاع از خود در برابر کسی که با سلاح سرد یا گرم به آنان حمله نماید .
- بند - 2 - برای دفاع از خود در برابر یک یا جند نفر که بدون سلاح حمله می آورند ولی اوضاع و احوال طوری باشد که بدون بکارگیری سلاح مدافعه شخصی امکان نداشته باشد .
- بند - 3 - در صورتی که مأمورین مذکور مشاهده کنند که یک یا چند نفر مورد حمله واقع شده و جان آنان در خطر است .
- بند - 4 - برای دستگیری سارق و قاطع الطریق و کسی که اقدام به ترور و یا تخریب و یا انفجار نموده و در حال فرار باشد .
- بند - 5 - در موردی که شخص بازداشت شده یا زندانی از بازداشتگاه یا زندان و یا در حال انتقال فرار نماید ، از اقدامات دیگر برای دستگیری و یا توقیف وی استفاده کرده و ثمری نبخشیده باشد .
  - تبصره - - - آیین نامه اجرایی این بند توسط وزارتخانه های کشور و دادگستری تهیه و پس از تصویب هیات وزیران به اجرا گذاشته خواهد شد .
- بند - 6 - برای حفظ اماکن انتظامی ( مقر نیرو های انتظامی از قبیل مرکز فرماندهی ، ستاد ، پاسگاه ، پایگاه ، انبار سلاح یا مهمات و مرکز آموزشی ).
- بند - 7 - برای حفظ سلاحی که جهت انجام مأموریت در اختیار آنان میباشد .
- بند - 8 - برای حفظ اماکن طبقه بندی شده بویژه اماکن حیاتی و حساس در مقابل هرگونه هجوم و حمله جهت ترور ، تخریب ، آتش سوزی ، غارت اسناد و اموال ، گروگانگیری و اشغال .
- بند - 9 - برای جلوگیری و مقابله با اشخاصی که از مرز های غیر مجاز قصد ورود و یا خروج را داشته و به اخطار مأمورین مرزبانی توجه نمی نمایند .
- بند - 10 - برای حفظ تاسیسات ، تجهیزات و اماکن نظامی و انتظامی و امنیتی .
- تبصره - 1 - در موارد فوق در صورت اقتضای شرایط ، اخطار قبلی الزامی است .
- تبصره - 2 - نیرو های مسلح در مواردی که در چهارچوب بند های مذکور مأموریت داشته باشند ، مجاز به استفاده از سلاح میباشند .
- تبصره - 3 - مأمورین مسلح در کلیه موارد مندرج در این قانون در صورتی مجازند از سلاح استفاده نمایند که اولا " چاره ای جز بکارگیری سلاح نداشته باشند ، ثانیا در صورت امکان مراتب : الف - تیر هوایی ب - تیراندازی کمر به پائین ج - تیراندازی کمر به بالا را رعایت نمایند .
ماده - 4 - مأمورین انتظامی برای اعاده نظم و کنترل راهپیمائی های غیر قانونی ، فرو نشاندن شورش و بلوا و ناآرامی هایی که بدون بکارگیری سلاح مهار آن ها امکانپذیر نباشد ، حق بکارگیری سلاح را به دستور فرمانده عملیات ، در صورت تحقق شرایط زیر دارند :
- بند - الف - قبلا " از وسایل دیگری مطابق مقررات استفاده شده و مؤثر واقع نشده باشد .
- بند - ب - قبل از بکارگیری سلاح با اخلالگران و شورشیان نسبت به بکارگیری سلاح اتمام حجت شده باشد .
- تبصره - 1 - تشخیص ناآرامی های موضوع ماده 4 حسب مورد برعهده رییس شورای تامین استان و شهرستان و در غیاب هر یک برعهده معاونان آنان خواهد بود و در صورتی که فرماندار معاون سیاسی نداشته باشد این مسئولیت را به یکی از اعضای شورای تامین محول خواهد نمود .
- تبصره - 2 - در مواردی که برای اعاده نظم و امنیت موضوع این ماده نیروی نظامی طبق مقررات قانونی مأموریت پیدا نمایند از لحاظ مقررات بکارگیری سلاح مشمول این ماده میباشند .
- تبصره - 3 - آیین نامه اجرایی ماده فوق توسط وزارتخانه های کشور و دادگستری و دفاع و پشتیبانی نیرو های مسلح تهیه و پس از تصویب هیات وزیران به اجرا گذاشته خواهد شد .
ماده - 5 - مأمورین نظامی و انتظامی برای اعاده نظم و امنیت در راهپیمائی های غیر قانونی مسلحانه و ناآرامی ها و شورش های مسلحانه مجازند از سلاح استفاده نمایند . مأمورین مذکور موظفند به دستور فرمانده عملیات و بدون تعلل نسبت به برقراری نظم و امنیت ، خلع سلاح و جمع آوری مهمات و دستگیری افراد و معرفی آنان به مراجع قضایی اقدام نمایند .
ماده - 6 - تیراندازی به سوی وسایل نقلیه به منظور متوقف ساختن آن ها توسط مأمورین موضوع این قانون در موارد زیر مجاز است :
- بند - الف - در صورتی که وسیله نقلیه بنا به قرائن و دلایل معتبر و یا اطلاعات موثق مسروقه یا حامل افراد متواری یا اموال مسروقه یا کالای قاچاق یا موادمخدر و یا به طور غیر مجاز حامل سلاح و مهمات باشد .
- بند - ب - در صورتی که از وسیله نقلیه برای تهاجم عمدی به مأمورین و یا مردم استفاده شده باشد .
- تبصره - 1 - مأمورین مذکور موظفند که در ایستگاه های ایست و بازرسی وسایل هشدار دهنده به اندازه لازم ( اعم از موانع ، تابلو ، چراغ گردان ) تعبیه نمایند .
- تبصره - 2 - مأمورین مذکور در صورتی میتوانند به وسایل نقلیه تیراندازی نمایند که علاوه بر انجام امور تبصره 1 با صدای رسا و بلند به راننده وسیله نقلیه ایست داده و راننده به اخطار ایست توجهی ننموده باشد .
ماده - 7 - مأمورین موضوع این قانون هنگام بکارگیری سلاح باید حتی المقدور پا را هدف قرار بدهند و مراقبت نمایند که اقدام آنان منجر به فوت نشود و به اشخاص ثالث که دخیل در ماجرا نمی باشند آسیب نرسد .
- تبصره - - - مواظبت و مراقبت از حال مجروحین برعهده مأمورین انتظامی است و باید در اولین فرصت آنان را به مراکز درمانی برسانند .
ماده - 8 - رؤسا و فرماندهان مربوط مکلفند قبل از اعزام مأمورین حدود اختیارات و مسئولیت های آنان را گوشزد نمایند .
ماده - 9 - مأمورینی که آموزش کافی در مورد سلاحی که در اختیار آنان گذارده شده است ندیده اند باید مراتب را به فرمانده خود اطلاع دهند و در صورتی که مأموریتی به این قبیل افراد محول شود فرمانده مسئول عواقب ناشی از آن خواهد بود مشروط بر اینکه مأمور در حدود دستور فرمانده اقدام کرده باشد .
ماده - 10 - سلاحی که در اختیار مأمورین موضوع این قانون قرار داده میشود باید متناسب با موضوع مأموریت و وظیفه آنان باشد .
ماده - 11 - نیرو های نظامی و امنیتی در مواردی که طبق قانون و ماموریت های محوله با نیروی انتظامی همکاری میکنند طبق ضوابط این قانون از سلاح استفاده خواهند نمود .
- تبصره - - - آیین نامه اجرایی این ماده توسط وزارتخانه های کشور ، اطلاعات و دفاع و پشتیبانی نیرو های مسلح با هماهنگی ستاد کل نیرو های مسلح تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید .
ماده - 12 - مأمورینی که با رعایت مقررات این قانون مبادرت به بکارگیری سلاح نمایند از این جهت هیچگونه مسئولیت جزائی یا مدنی نخواهند داشت .
ماده - 13 - در صورتی که مأمورین با رعایت مقررات این قانون سلاح بکارگیرند و در نتیجه طبق آرا محاکم صالحه شخص یا اشخاص بی گناهی مقتول و یا مجروح شده یا خسارت مالی بر آنان وارد گردیده باشد ، پرداخت دیه و جبران خسارت برعهده سازمان مربوط خواهد بود و دولت مکلف است همه ساله بودجه ای را به این منظور اختصاص داده و حسب مورد در اختیار نیرو های مسلح قرار دهد .
- تبصره - - - مفاد این ماده در مورد کسانی هم که قبل از تصویب این قانون مرتکب اعمال مذکور شده اند جاری است .
ماده - 14 - نیرو های مسلح میتوانند در مواردی که مقتضی بدانند علاوه بر جبران خسارت وارده در قبال صدمات جانی و ضرر و زیان مالی که مأمورین مسلح در جهت انجام وظیفه طبق این قانون متحمل شده اند ، مطابق مقررات به مأموران مذکور کمک مالی نمایند .
ماده - 15 - نحوه تامین و پرداخت وجوه مذکور در مواد 13 و 14 به موجب آیین نامه ای خواهد بود که توسط وزارتخانه های کشور ، اطلاعات ، دفاع و پشتیبانی نیرو های مسلح ، امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه با هماهنگی ستاد کل نیرو های مسلح تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید .
ماده - 16 - هرگاه مأمور برخلاف مقررات این قانون اقدام به بکارگیری سلاح نماید حسب مورد به مجازات عمل ارتکابی وفق قوانین تحت پیگرد قرار میگیرد .
ماده - 17 - از تاریخ تصویب و ابلاغ این قانون کلیه قوانین و مقررات مغایر ملغی میگردد .
امضاء - - - قانون فوق مشتمل بر هفده ماده و سیزده تبصره در جلسه روز یکشنبه هجدهم دی ماه یک هزار و سیصد و هفتاد و سه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1373.10.28 به تایید شورای نگهبان رسیده است . رییس مجلس شورای اسلامی - علی اکبر ناطق نوری