وب سایت حقوقی ماتیکان


آیین نامه اجرایی قانون ملی شدن جنگل ها

فصل - اول - تعاریف
- ماده - 1 - از لحاظ اجرایی مفاهیم زیر از اصطلاحات مذکور در قانون ملی شدن جنگل ها و این آیین نامه استنباط میشود .
  - بند - 1 - جنگل یا مرتع یا بیشه طبیعی عبارت از جنگل یا مرتع یا بیشه ای است که به وسیله اشخاص ایجاد نشده باشد .
  - بند - 2 - بوته جنگلی رستنی های خود روی خشبی است که ساقه آن ها بطور طبیعی کمتر از سطح خاک منشعب شده باشد و نوعا در جنگل ها یا اراضی جنگلی یا بیشه ها میروید .
  - بند - 3 - بوته کویری کلیه نباتات خود روی چند ساله به جز درخت که در کویر و بیابان میروید بوته کویری نامیده میشود .
  - بند - 4 - کنده آن قسمت از تنه درخت که پس از قطع در زمین باقی بماند کنده نامیده میشود .
  - بند - 5 - اراضی جنگلی :
    - بند - الف - زمین هایی میباشد که در آن ها آثار و شواهد وجود جنگل از قبیل نهال یا پاجوش یا کندة درختان جنگلی بطور گروهی یا پراکنده وجود داشته باشد مشروط بر آن که در تاریخ ملی شدن جنگل ها تحت کشت نباتات یک ساله یا آیش زاراعت مزبور نبوده باشد .
    - بند - ب - زمین هایی که در آن ها درختان خود روی جنگلی بطور پراکنده وجود داشته باشد و حجم درختان موجود در حوزه شمال از آستارا تا گلیداغی در هکتار کمتر از یک صد متر مکعب و در سایر مناطق ایران کمتر از بیست متر مکعب باشد مشروط بر آن که در تاریخ ملی شدن جنگل ها تحت کشت نباتات یک ساله یا آیش زراعت های مزبور نبوده باشد .
    - بند - ج - اراضی که درختچه یا بوته های خود روی جنگلی بطورانبوه یا پراکنده در آن ها وجود داشته باشد مشروط بر آن که در تاریخ ملی شد نه جنگل ها تحت کشت نباتات یک ساله یا آیش زراعت های مزبور نبوده باشد .
    - تبصره - - - چنانچه در اراضی بند ب درختان شمشاد وجود داشته باشد و حجم آن ها بیش از سی متر مکعب در هکتار باشد این قبیل اراضی مشمول اراضی جنگلی نبوده و جنگل شمشاد محسوب میگردد .
  - بند - 6 - مرتع اعم است از مشجر و غیر مشجر .
  - بند - 7 - مرتع غیر مشجر زمینی است اعم از کوه و دامنه یا زمین مسطح که در فصل چرا دارای پوشش از نباتات علوفه ای خودرو بوده و با توجه به سابقه چرا عرفا مرتع شناخته شود . اراضی که آیش زراعتند ولو آن که دارای پوشش نباتات علوفه ای خودرو باشند مشمول تعریف مرتع نیستند .
  - بند - 8 - مرتع مشجر چنانچه مرتع غیر مشجری دارای درختان جنگلی خودرو باشد مرتع مشجر نامیده میشود مشروط بر آن که حجم درختان موجود در هکتار بیش از یک صد متر مکعب باشد .
    - تبصره - - - اراضی ماسه ای ساحلی دریا تا حدود سیصد متر بین جاده ساحلی و دریا ولو آن که واجد شرایط فوق باشند مشمول تعریف اراضی جنگلی و مرتع ( مشجر یا غیر مشجر ) نخواهند بود .
  - بند - 9 - توده جنگلی قطعات مجزائی از جنگل یا مرتع مشجر که وسعت سطح آن کمتر از ده هکتار و حجم درختان جنگلی موجود بیش از سیصد متر مکعب در هکتار باشد .
  - بند - 10 - باغ در مناطق جنگلی باغ به محلی اطلاق میشود که دارای شرایط زیر باشد :
    - بند - 1 - حدود آن بنحوی از انحا مشخص و معین شده باشد .
    - بند - 2 - حجم درختان جنگلی خود روی آن از پنجاه متر مکعب در هکتار تجاوز نکند .
    - بند - 3 - حداقل هر هکتار آن یک صد عدد درخت با رده یا مجموعا دویست عدد درخت با رده و جوان دست کاشت میوه ای وجود داشته باشد .
    - بند - 4 - لااقل نه دهم سطح آن از کنده و ریشه درختان جنگلی پک شده باشد .
    - تبصره - - - در باغاتی که حداقل دو سوم درختان میوه ای آن ها در تاریخ تصویب قانون ملی شدن جنگل ها با رده بوده اند حجم درختان جنگلی موجوده آن ها مشمول حد نصاب مقرر در بند 2 نخواهد بود .
  - بند - 11 - طرح جنگلداری طرح جنگلداری طرحی است که در آن مقدار و محل و موقع برداشت و نحوه بهره برداری و عملیات احیائی و عمرانی که در داخل جنگل یا جنگل های مربوطه باید به عمل آید درج شده و به تصویب سازمان جنگلبانی ایران رسیده باشد و در این آیین نامه هرجا ذکری از طرح میشود منظور طرح جنگلداری است .
  - بند - 12 - مصارف روستائی مصارف روستائی عبارت از مصارف چوبی و سوختی است که موردنیاز فردی یا دسته جمعی ساکنین دهکده های مجاور جنگل و جنگل نشینان باشد از قبیل مصارف ساختمان های مسکونی ، مساجد ، درمانگاه ها ، مارس ، انبار ، اصطبل ، سد های چوبی ، پل ، آبدنگ ، پادنگ ، تلمبار ، پایه برای محصور کردن مزارع و باغات و محاوط و امثال آن ها .
  - بند - 13 - دهکده مجاور جنگل دهکده ایست که اراضی آن لااقل از یک طرف به جنگل متصل باشد .
  - بند - 14 - گرده بینه یا گردبینه قسمتی از تنه درخت است که تقریبا استوانه ای شکل بوده و از آن انواع چوب یا روکش تهیه میشود .
  - بند - 15 - چوب تونلی گردبینه یا شاخه هائی است که در معادن مصرف میشود و قطر میانه آن ها بین 6 تا 20 سانتی متر باشد .
  - بند - 16 - استر ( STERE ) مقدار هیزمی است که یک متر مکعب فضا را اشغال نماید و هر استر معادل 6% متر مکعب محسوب میشود .
  - بند - 17 - درختان جنگلی شمال ایران از نظر اجرای این آیین نامه بشرح زیر دسته بندی میشود : دسته اول زربین ، ارس ، شمشاد ، سرخدار ، گردو ، آزاد . دسته دوم راش ، بلوط ، ربان گنجشک ، ملج ، افرا ، شیردار ، آلوکک ، توسکا ، نمدار . دسته سوم اوجا ، سفید پلت ، کلهو ، ممرز . دسته چهارم سایر گونه ها .
فصل - دوم - بهره برداری
- ماده - 2 - سازمان جنگلبانی مجاز است اجرای طرح های جنگلداری را از طریق مزایده به اشخاص واجد صلاحیت واگذار نماید . حداقل سرمایه ای که برای اجرای هر طرح ضرورت دارد ، بوسیله سازمان جنگلبانی تعیین و در آگهی مزایده قید خواهد شد .
  - تبصره - 1 - مبنای مزایده میزان درصد بهای متوسط سالیانه یک متر مکعب چوب از جنس های مختلف در بازار تهران است که به عنوان بهره مالکانه یک متر مکعب درخت از همان جنس به سازمان جگلبانی باید پرداخت شود این میزان درصد ضریب بهره مالکانه امیده میشود .
  - تبصره - 2 - حداقل ضریب بهره مالکانه برای هر طرح از طرف سازمان جنگلبانی تعیین و در آگهی مزایده قید خواهد شد .
  - تبصره - 3 - نرخ چوب از منابع رسمی وبراساس معاملات عمده فروشی در بازار تهران به دست خواهد آمد و میانگین نرخ های به دست آمده ماخذ محاسبه خواهد بود چنانچه در بازار تهران نتوان نرخ عمده فروشی چوبی را به دست آورد نرخ عمده فروشی در یکی از مراکز اصلی مصرف ماخذ گرفته میشود و هر سال در موقع واریز حساب با طرف قرارداد و یا در موقع تنظیم قرارداد نرخ متوسط سالیانه سال قبل ماخذ محاسبه خواهد بود و در سال 1342 نرخ چوب از منابع مختلف تحصیل میشود و میانگین نرخ های حاصله ملاک عمل خواهد بود .
  - تبصره - 4 - بهای متوسط یک متر مکعب انواع چوب معدل قیمت یک متر مکعب الوار و تراورس و قنداق و دو نعل میباشد و چنانچه بعضی از انواع فوق قیمت عمده فروشی در بازار نداشته باشد معدل قیمت بقیه بهای یک متر مکعب از همان جنس خواهد بود . چنانچه انواعی از چوب در بازار یافت شود با توجه به نرخ سایر چوب هاییکه در دسته مربوطه قرار دارند سازمان جنگلبانی نرخ تعیین خواهد کرد .
  - تبصره - 5 - مدت قرارداد حداکثر سی سال خواهد بود .
  - تبصره - 6 - ضریب بهره مالکانه که از طریق مزایده بدست می آید برای ده ساله اول طرح مورد مزایده معتبر خواهد بود و در انقضای ده سال برای بقیه مدت قرارداد ضریب بهره مالکانه دو برابر ضریب بهره مالکانه ده ساله اول خواهد بود .
  - تبصره - 7 - در خاتمه ده ساله اولیه و همچنین در خاتمه مدت قرارداد یا فسخ قرارداد کلیه ساختمان هایی که در عرصه مورد طرح ساخته شده و همچنین کلیه جاده ها که برای اجرای طرح احداث شده مجانا بدولت تعلق خواهد داشت . مجری طرح میتواند در خاتمه مدت ده ساله اولیه برای بقیه مدت قرارداد از راه ها و ساختمان های مزبور برای اجرای طرح مجانا استفاده کند ولی نگهداری و تعمیرات آن ها را باید برعهده بگیرد .
- ماده - 3 - بهره مالکانه برحسب متر مکعب درخت اخذ میشود و تعیین حجم درختان براساس جداول حجمی است که مورد عمل سازمان جنگلبانی باشد و حجم قطعی درختان مورد معامله پس از قطع و تحدید حجم معین خواهد شد .
  - تبصره - 1 - بهره مالکانه هر متر مکعب از سرشاخه هاییکه در جدول مورد عمل حجم آن ها به حساب منظور نشده قسمتی که بتوان از آن ها چوب تونلی یا تخته یا شکی تهیه نمود برابر یک چهارم بهره مالکانه یک متر مکعب درخت از آن جنس محاسبه و دریافت میشود و نسبت به مازاد بهره مالکانه هیزم دریافت میگردد .
  - تبصره - 2 - هر متر مکعب چوب معادل 2 متر مکعب درخت و هر متر مکعب گرده بینه معادل 25/1 متر مکعب درخت محسوب میشود و این مبنا منحصرا از لحاظ اجرای بند 1 تبصره ماده 7 قانون ملی شد جنگل ها معتبر است .
- ماده - 4 - در اجرای بند 1 تبصره ماده 7 قانون ملی شدن جنگل ها سازمان جنگلبانی موظف است مقررات زیر را رعایت نماید :
  - بند - 1 - در صورتی که معامله مجری یا مالک سابق بر مبنای تعداد درخت بدون توجه به حجم کل یا واحد حجم انجام گرفته باشد از لحاظ نرخ با خریدار طبق بند 2 رفتار خواهد شد .
  - بند - 2 - اگر مجری طرح خود مالک تمام یا قسمتی از جنگل های مورد طرح بوده و یا نسبت به قسمتی از جنگل های موضوع طرح قرارداد رسمی نداشته بهره مالکانه ای که برای هر متر مکعب درخت از گونه های مختلف در هر سال از او دریافت میشود عبارت از میانگین نرخ یک متر مکعب درخت از همانگونه ها برای همان سال است که در طرح های جنگلداری استان مربوطه مورد معامله رسمی قرار گرفته . طرح هایی ماخذ محاسبه قرار خواهند گرفت که بموجب اسناد رسمی و قبل از قانون ملی شد جنگل ها بین مجریان طرح ها و مالکین سابق منعقد شده اند .
    - تبصره - 1 - چنانچه در استان مربوطه طرحی در حال اجرا نباشد حد متوسط نرخ نزدیک ترین طرح استان مجاور ماخذ عمل خواهد بود .
    - تبصره - 2 - معاملاتی که بر مبنای تعداد درخت بدون توجه به حجم کل یا واحد حجم انجام گرفته باشد در محاسبه منظور نخواهد شد .
    - تبصره - 3 - چنانچه معاملات مربوط به هر یک از جنگل های حوزه طرح بر مبانی مختلف صورت گرفته باشد با توجه به نرخ قرارداد های رسمی قبلی به شرح زیر عمل خواهد شد .
      - بند - الف - در صورتی که معامله منحصرا براساس متر مکعب درخت به عمل آمده باشد نرخ معامله عینا ملاک عمل خواهد بود .
      - بند - ب - اگر معامله براساس متر مکعب گرده بینه یا براساس متر مکعب چوب انجام شده باشد حجم گرده بینه یا چوب با توجه به تبصره 2 ماده 3 به متر مکعب درخت تبدیل و بهره مالکانه براساس نرخ حاصله احتساب خواهد شد .
      - بند - ج - اگر معامله بصورت متر مکعب ( درخت یا گرده بینه ) یا متر مکعب ( درخت یا چوب مستحصله ) یا متر مکعب ( گرده بینه یا چوب مستحله ) انجام شده باشد پس از تبدیل نرخ معامله به نرخ متر مکعب درخت نرخ بالاتر مبنای محاسبه قرار خواهد گرفت .
  - بند - 3 - در مواردی که در قرارداد های فروش برای بعضی از درختان نرخی منظور نشده باشد بهره مالکانه این قبیل درختان در صورتی که از دسته اول باشد متر مکعب درخت یک هزار ریال و در مورد سایر دستجات معادل نرخ درختان دسته مربوطه که در قرارداد قید شده باشد محسوب خواهد شد و اگر در دسته مربوطه نرخی تعیین نشده باشد معادل نصف قیمت دسته ما قبل منظور میشود .
  - بند - 4 - چنانچه در قرارداد های خرید ذکری از بهای درختان افتاده نشده باشد بهای قسمت های قابل استحصال درختان مزبور به انواع چوب معادل بهای درختان سرپا از همان جنس خواهد بود .
  - بند - 5 - در صورتی که در قرارداد ها نرخی برای بهره مالکانه هیزم تعیین نشده باشد بهره مالکانه آن از قرار استری بیست ریال محسوب خواهد شد .
- ماده - 5 - سازمان جنگلبانی مجاز است هزینه تهیه طرح های جنگلداری را که وسیله متقاضیان پرداخت شده ولی دستور اجرای آن ها داده نشده مسترد دارد این هزینه ها شامل هزینه سفر و فوق العاده مأمورین و دستمزد راهنمایان و کرایه دواب و خرید وسایل تهیه طرح خواهد بود و تشخیص هزینه قطعی با سارمان جنگلبانی است . چنانچه اجرای این قبیل طرح ها به مزایده گذارده شود هزینه مذکور از برنده مزایده باید دریافت گردد .
- ماده - 6 - بهره برداری از بیشه های طبیعی از طریق استعلام بها به اشخاص واگذار خواهد شد .
- ماده - 7 - اجرای طرح های جنگلداری به روش شاخه زاد و یا شاخه و دانه زاد به منظور تهیه ذغال هیزم چوب تونلی و مواد اولیه صنایع چوب از طریق مزایده انجام میگیرد . مجریان این قبیل طرح ها میتوانند اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند بهای هر متر مکعب چوب های مستحصله از درختان دسته دوم 15% از درختان دسته سوم 12% و از درختان دسته چهارم 5% قیمت یک متر مکعب چوب هائی از همان جنس در بازار تهران به طور ثابت خواهد بود و مبنای مزایده نرخ بهره مالکانه برای هر استر هیزم از طرف سازمان تعیین و در آگهی مزایده ذکر خواهد شد . مدت قرارداد از ده سال تجاوز نخواهد کرد و در خاتمه مدت با تعیین ضریب بهره مالکانه درختان صنعتی و حداقل بهای هیزم تجدید مزایده خواهد شد .
  - تبصره - - - تبصره های 3 و 4 و 7 ماده 2 و بند 4 ماده 4 در مورد طرح های فوق الذکر لازم الاجرا است .
- ماده - 8 - سازمان جنگلبانی مجاز است پیوند زنی و اصلاح و بهره برداری جنگل های پسته و بادام را به هر نحو که صلاح بداند با انعقاد قرارداد لازم به عهده اشخاص برگذار کند .
فصل - سوم - مقررات متفرقه
- ماده - 9 - اخطار ضرب الاجل معینه در بند 1 تبصره ماده 7 قانون ملی شدن جنگل ها از طرف سازمان جنگلبانی ایران به مجری طرح به وسیله نامه سفارشی یا به نحو دیگری که سازمان مقتضی بداند به آدرسی که در قرارداد تعیین شده به عمل خواهد آمد مدتی که به عنوان ضرب الاجل در اخطاریه های فوق قید میشود برحسب مورد از طرف سازمان جنگلبانی ایران تعیین خواهد شد ولی در هر حال نباید از دو ماه کمتر باشد .
- ماده - 10 - مجریان طرح های جنگلداری مجازند اجرای طرح های مورد قرارداد خود را با موافقت سازمان جنگلبانی به عهده اشخاص واگذار نمایند ، مشروط بر آن که منتقل الیه انجام تعهداتی که در طرح یا طبق قرارداد جداگانه برعهده ناقل بوده قبول نماید چنانچه مجری طرحی بدون موافقت سازمان جگلبانی اجرای طرح خود را به دیگری منتقل نماید این عمل به منزله عدم قدرت مجری طرح به اجرای طرح تلقی و با او طبق قسمت اخیر بند 1 تبصره ماده هفتم قانون ملی شدن جنگل ها رفتار خواهد شد .
- ماده - 11 - در صورتی که پس از رفع تصرف از جنگل های موضوع طرح اشیا و اثاثیه و ماشین آلات متعلق به مجری طرح در مورد طرح باقی بماند و با اخطار قبلی سازمان جنگلبانی و گذشت ضرب الاجل مقرر آن ها را خارج ننماید سازمان جنگلبانی میتواند اشیا و اثاثیه و ماشین آلات مزبور را به محل مناسب دیگری که مقتضی بداند منتقل نماید و مراتب را به مالک اطلاع دهد و مجری طرح سابق از این حیث حق هیچگونه اعتراضی و مطالب خسارت نخواهد داشت .
- ماده - 12 - در اجرای آخرین قسمت از بند 1 تبصره ماده 7 قانون ملی شدن جنگل ها هزینه های انجام شده عبارت است از هزینه هاییکه برای احداث پل ها و جاده ها و ساختمان ها و عملیات عمرانی و احیائی از طرف مجری طرح به مصرف رسیده است .
- ماده - 13 - ادارات ثبت اسناد و املاک مکلفند به تقاضای مأمورین سازمان جنگلبانی رونوشت اسناد مالکیت و نقشه های ثبتی و صورتمجلس تحدید حدود کلی املاک و رقباتی که به منظور تشخیص منابع طبیعی ملی شده و مستثنیات مذکور از قانون ملی شد نه جنگل ها و بالنتیجه اجرای مقررات قانون مزبور موردنیاز مأمورین سازمان باشد و همچنین اگر احتیاج به مطالعه پرونده ثبتی داشته باشند مأمور ثبت باید پرونده مورد تقاضا را در بایگانی اداره ثبت تحت نظارت خود در اختیار مأمورین سازمان بگذارد مأمورین سازمان نسبت به آنچه که طبق قانون ملی شد جنگل ها مستثنی است و همچنین منابع طبیعی ملی شده ای که از محدوده املاک باید منتزع شود از حیث حدود و مشخصات و مسافت گزارشی تنظیم و به ادارات جنگلبانی با سرجنگلداری های مربوطه تسلیم می نمایند ادارات جنگلبانی یا سرجنگلداری ها پس از رسیدگی گواهی لازم صادر و به اداره ثبت اسناد و املاک مربوطه ارسال میدارند . ادارات ثبت مکلفند مواد مندرج در گواهی مذکور را از موضوع سند مالکیت تفکیک نموده سند مالکیت جدید نسبت به مورد استثنا شده جهت اشخاص صادر و سند مالکیت سابق را با قید موارد تفکیک به نام دولت اصلاح کنند و در اسناد مزبور شماره گواهی اداره جنگلبانی یا سرجنگلداری مربوطه را قید نمایند .
- ماده - 14 - کلیه موسسات دولتی و همچنین شرکت ها و بنگاه های وابسته به دولت مکلفند چوب موردنیاز خود را به استثناء هیزم از سازمان جنگلبانی خریداری نمایند چنانچه سازمان جنگلبانی قادر به تامین چوب موردنیاز آن ها نبود مراتب را کتبا به موسسات مزبور اعلام میدارد تا به نحوی که مقتضی بدانند نسبت به تهیه آن اقدام کنند .
- ماده - 15 - سازمان جنگلبانی مجاز است آن قسمت از اموال منقول خود را که صلاح بداند با رعایت آیین نامه معاملات دولتی به فروش رسانیده و وجوه حاصل را با موافقت وزارت دارایی به مصرف تهیه وسایل فنی و موتوری و یا احداث ساختمان یا ایجاد نهالستان و جنگلکاری و ا حیا جنگل ها برساند .
- ماده - 16 - عملیات اجرایی هر طرح وسیله عوامل زیر اجرا نظارت خواهد شد :
  - بند - 1 - نشانه گذاری وسیله هیات نشانه گذاری به معیت ناظر یا کمک ناظر طرح
  - بند - 2 - تحدید حجم و استحصال وسیله هیئتی مرکب از بازرس یا معاون سرجنگلداری و ناظر یا کمک ناظر طرح و جنگلدار
  - بند - 3 - نظارت در تبدیل گرده بینه در کارخانه و نظارت در تهیه ذغال و مواد مستحصله از سرشاخه ها و صدور پروانه حمل چوب و هیزم و ذغال چنانچه عملیات مزبور در حوزه اجرای طرح صورت گیرد به عهده ناظر طرح و در صورتی که خارج از حوزه اجرای طرح و داخل منطقه جنگلی شمال باشد به عهده جنگلدار یا سرجنگلبان مربوطه خواهد بود .
  - بند - 4 - نظارت در اجرای تعهداتی که مجری طرح به عهده دارد به عهده ناظر طرح و صدور گواهینامه انجام تعهدات وسیله بازرس و یا معاون سرجنگلداری به معیت ناظر طرح انجام میشود .
  - بند - 5 - صورت برداری و گواهی قطع درخت وسیله جنگلدار به معیت ناظر طرح و در صورت تعدد طرح در حوزه یک جنگلداری وسیله سرجنگلبان مربوطه به معیت ناظر طرح
- ماده - 17 - صاحب پروانه باید پس از قطع درخت و پیش از خروج مواد مستحصله از جنگل اظهارنامه ای برای تنظیم صورتمجلس استحصال به سرجنگلداری مربوطه تسلیم و رسید دریافت دارد سرجنگلداری مکلف است پس از دریافت اظهارنامه نسبت به تقاضای رسیده به ترتیب زیر اقدام نماید . بازرس یا معاون سرجنگلداری به اتفاق جنگلدار و ناظر یا کمک ناظر طرح با حضور دارنده پروانه یا نمایند تام الاختیار وی به محل عزیمت و پس از رسیدگی مواد مستحصل مجاز را با چکش ویژه نشانه گذاری نموده و صورتمجلس استحصال تنظیم نمایند .
  - تبصره - 1 - میزان برداشت سالیانه در هر طرح طبق طرح مصوبه باید صورت گیرد و سازمان جنگلبانی مجاز نیست به عنوان باقیمانده درختان که در سال قبل با سنوات قبل برای آن ها پروانه صادر نشده به میزان پروانه سال بعد اضافه نماید .
  - تبصره - 2 - سری و شماره چکش و علامت گذاری درخت و مواد مستحصله هر طرح باید از سری و شماره چکش طرح دیگر متمایز باشد .
  - تبصره - 3 - در پروانه حمل مدت اعتبار آن ، مبدأ مقصد ، وسیله حمل آن مشخصات چوب ها ، شماره و تاریخ پروانه قطع ، شماره و تاریخ صورتمجلس استحصال مربوط ، سری و شماره چکش علامت گذاری مواد مستحصله و سایر نکاتی که سازمان جنگلبانی لازم بداند باید درج شود و در مورد پروانه های حمل ذغال و هیزم باید حجم قید شود .
  - تبصره - 4 - مقررات مندرج در ماده 27 و 29 آیین نامه قانون جنگل ها و مراتع کشور مصوب دی ماه 39 مشمول طرح های جنگلداری نیست .
- ماده - 18 - سازمان جنگلبانی ایران مجاز است به منظور رفاه و تسریع در تامین نیازمندی های جنگل نشینان چکش های مربوطه به استحصال و نشانه گذاری مصارف روستائی را به طور دایم در اختیار جنگلداران گذارده تا در عملیات مجاز مورد استفاده قرار دهند . جنگلداران موظفند به محض تحویل چکش به سرجنگلبانی مراتب به سرجنگلداری فورا اعلام دارند .
  - تبصره - - - چکش هاییکه برای نشانه گذاری و استحصال مصارف روستائی به کار میروند از نظر شکل و سجع بایستی با سایر چکش ها که مورد استفاده طرح های جنگلداری است اختلاف داشته باشند .
- ماده - 19 - از اول سال 1343 به بعد در طرح های جنگلداری موقع قبول درخواست پروانه قطع تا آخر مرداد ماه و صدور پروانه قطع تا آخر دی ماه است و عملیات نشانه گذاری تا آخر آبان ماه و قطع درختان تا آخر اسفند ماه هر سال باید انجام گیرد . سازمان جنگلبانی مجاز نیست در خارج از مواعد مزبور نسبت به قبول درخواست و یا صدور پروانه قطع اقدام کند و چنانچه درختی در خارج از موعد فوق قطع شود به منزله قطع بدون پروانه خواهد بود . در صورتی که از پروانه قطع صادره در مدت مقرره درختانی قطع نشود درختان مزبور به منزله درخت مقطوعه محسوب و عوارض آن از مجری طرح دریافت میشود به علاوه مجری طرح موضف است سال بعد با پرداخت عوارض جدید نسبت به قطع درختان باقیمانده سال قبل اقدام نماید .
  - تبصره - - - در مواردی که قطع درخت از لحاظ حفاظت جان افراد یا حفظ جاده های جنگلی یا حفظ ساختمان ها و تاسیسات و امثال آن ها ضرورت پیدا کند رعایت مقررات فوق نخواهد شد .
- ماده - 19 اصلاحی - 1 - موقع عملیات نشانه گذاری و صدور پروانه قطع و فصل قطع از طرف وزارت منابع طبیعی تعیین خواهد شد . 2 – در صورتی که از پروانه قطع در مدت مقرر استفاده نشود و وزارت منابع طبیعی تشخیص دهد که عدم استفاده مبتنی بر علل موجه بوده میتواند مدت مزبور را تمدید و صاحب پروانه مکلف است در مدت تشخیص شده به اجرای مفاد پروانه اقدام نماید و در صورت عدم اجرا طبق بند 1 تبصره ماده هفتم قانون ملی شدن جنگل ها اقدام خواهد شد . 3 – در مواردی که قطع درخت از لحاظ حفظ جان افراد یا حفظ و اصلاح جاده و ساختمان ها و تاسیسات و یا بمنظور احداث مراتع در طرح ها و تامین مصارف روستایی و یا در مواقع فوق العاده ضروری و فوری تشخیص داده شود وزارت منابع طبیعی میتواند بدون رعایت مواد مقرر اجازه قطع صادر نماید .
- ماده - 20 - تشخیص منابع ملی مندرج در ماده یک قانون ملی شدن جنگل ها با رعایت تعاریفی که در این آیین نامه شده با جنگلدار مربوطه است و هرگاه نظر مزبور مورد اعتراض سازمان جنگلبانی یا شخص ذی نفع واقع شود اعتراض مزبور در کمیسیونی مرکب از رییس کل کشاورزی استان ، سرجنگلدار و بازرس سرجنگلداری مطرح و مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت و نظر اکثریت این هیات قطعی و لازم الاجرا است .
- ماده - 21 - دادگاه ها موظفند تخلفات ناشی از عدم رعایت قانون و مقررات مربوط به جنگل و مرتع را در خارج از نوبت رسیدگی و نسبت به آن تعیین تکلیف و نتیجه را به سازمان جنگلبانی اعلام نمایند .
- ماده - 22 - سازمانی جنگلبانی مجاز است به کسانی که به نحوی از انحا سازمان را از تخلفاتی که در جنگل ها یا مراتع یا بیشه های طبیعی یا اراضی جنگلی متعلق به دولت صورت گرفته مطلع نمایند پاداشی که از ده هزار ریال تجاوز نکند برای هر فقره گزارش پرداخت کند این پاداش به مأمورین مسئول در حوزه مأموریت پرداخت نخواهد شد . همچنین به سازمان جنگلبانی اجازه داده میشود از درآمد خالص طرح های جنگلداری که رأسا به موقع اجرا می گذاردحداکثر چهار درصد به عنوان پاداش به کسانی که در اجرای طرح به نحوی از انحا مؤثر بوده اند پرداخت نماید .
- ماده - 23 - سازمان جنگلبانی مجاز است به مأمورینی که وضع خدمتی آن ها ایجاب میکند به پیشنهاد رییس سازمان و تصویب وزیر کشاورزی فوق العاده ویژه ماهیانه ای که حداکثر معادل حقوق دریافتی ماهیانه آن ها خواهد بود پرداخت کند به چنین کارمندانی فوق العاده اضافه کار و کمک سازمانی پرداخت نخواهد شد .
- ماده - 24 - برای تشخیص اراضی جنگل و مراتع مشجر و توده جنگلی و باغ و تطبیق آن ها با تعاریف مندرج در این آیین نامه در موقع تعیین حجم درختان در مورد شمشاد از قطر 4 سانتی متر به بالاو در مورد سایر درختان از قطر ده سانتی متر به بالا ( برابر سینه ) ماخذ محاسبه خواهد بود .
- ماده - 25 - سازمان جنگلبانی ایران مجاز است در حدود مقدورات به کارمندان خود اجازه دهد از ساختمان های دولتی و استیجاری سازمان جنگلبانی بدون پرداخت کرایه برای سکونت خود و خانواده خود در مدت مأموریت در محل استفاده نمایند .