تماس با ماتیکان
درباره ماتیکان
فرهنگ حقوقی
علامت تجاری
قوانین و آرا
صفحه اصلی
قانون
رای وحدت رویه
نظریه مشورتی
بخشنامه سازمان بورسو اوراق بهادار در مورد دستورالعمل تسویه و پایاپای معاملات بورس کالای ایران
بخش - اول - تعاریف :
ماده - 1 - اصطلاحات و واژه هایی که در این دستورالعمل به کار رفته است ، دارای معانی زیر میباشد
بند - 1 - اتاق پایاپای : واحد سازمانی از " شرکت " است که وظیفة تسویه و پایاپای کردن قرارداد های معامله شده در بورس را برعهده دارد .
بند - 2 - اطلاعیه عرضه : سندی است که بورس براساس اطلاعات دریافتی عرضه از کارگزار فروشنده ، تنظیم و از طریق سایت رسمی خود و سامانه معاملاتی به عموم و کارگزاران اطلاع رسانی مینماید .
بند - 3 - اعضا اتاق پایاپای : کارگزار ، کارگزار / معامله گر و هر شخص حقوقی دیگری است که تحت این عنوان مطابق دستورالعمل پذیرش اعضا در اتاق پایاپای ، به عنوان عضو اتاق پایاپای پذیرفته شده است
بند - 4 - اعلامیة تسویه وجوه : سندی است که پس از تسویة معامله توسط اتاق پایاپای صادر و به کارگزار خریدار و فروشنده ارایه میشود
بند - 5 - امور تسویه : عبارت است از واریز وجه قرارداد در تسویه نقدی ، ارایه اسناد در تسویه اعتباری و معاملات نسیه طبق فرمت " شرکت " و همچنین واریز کارمزد های مربوطه طبق مقررات
بند - 6 - انفساخ : عبارت است از انحلال قهری قرارداد به گونه ای که قرارداد فاقد هرگونه آثاری میگردد
بند - 7 - بورس : شرکت بورس کالای ایران ( سهامی عام ) است
بند - 8 - تسویه و پایاپای : فرآیندی است که طی آن حقوق و تعهدات طرفین معامله محاسبه و به ترتیبی که در این دستورالعمل ذکر شده وجوه حاصل از معامله تسویه و اسناد مربوطه مبادله میگردد .
بند - 9 - تضمین : منابع مالی و یا اسنادی است که هر عضو یا اشخاص طرف معامله به منظور تضمین انجام تعهدات خود در مقابل اتاق پایاپای ، به صورت نقدی ، ضمانت نامه بانکی ( بدون قید و شرط ) یا اوراق مشارکت تودیع می نمایند . ضوابط اخذ و همچنین سایر تضامین مورد قبول توسط هیات مدیره " شرکت " تعیین میشود
بند - 10 - تلورانس تحویل : عبارت است از میزان مجاز تفاوت وزن کالای تحویلی نسبت به کالای معامله شده که توسط هیات پذیرش بورس تعیین و در قالب امیدنامه منتشر میگردد
بند - 11 - حساب عملیاتی : حساب بانکی است که جهت تسویه وجوه طبق ضوابط این دستورالعمل توسط اتاق پایاپای مورد استفاده قرار میگیرد
بند - 2 - حساب بستانکاران موقت : حسابی است که جهت واریز خسارت ناشی از فسخ یا انفساخ معامله و همچنین انجام امور تسویه و تحویل با تاخیر طبق ضوابط این دستورالعمل توسط اتاق پایاپای مورد استفاده قرار میگیرد
بند - 13 - حواله خرید کالا : سندی است که توسط کارگزار فروشنده طبق فرمت " شرکت "، به نام خریدار صادر میشود و خریدار میتواند با ارایه آن به فروشنده ، کالای خریداری شده را تحویل گیرد
بند - 14 - زمان تحویل : مدت زمانی است که در آن ، کالای موضوع قرارداد طبق زمان های تعیین شده در اطلاعیة عرضه و مهلت های مقرر در این دستورالعمل تحویل داده میشود
بند - 15 - مهلت تسویه : مهلت تسویه سه روز کاری بعد از روز انجام معامله میباشد . زمان بندی انجام امور تسویه طی مهلت تسویه براساس مصوبه هیات مدیره " شرکت " تعیین میگردد
بند - 16 - سازمان : سازمان بورسو اوراق بهادار است
بند - 17 - سقف اعتباری : حداکثر ارزش معاملاتی است که متناسب با تضامین ارایه شده برای هر عضو اتاق پایاپای ، توسط هیات مدیره " شرکت " تعیین و ابلاغ میشود
بند - 18 - حوادث غیر مترقبه ( فورس ماژور ): حوادثی است خارجی ، غیر قابل اجتناب و غیر قابل پیش بینی که در نتیجه وقوع آن متعهد اعم از خریدار و فروشنده قادر به انجام تعهد خود نباشد
بند - 19 - شرکت : شرکتی است که وظیفه تسویه و پایاپای معاملات انجام شده در بورس کالای ایران را برعهده دارد
بند - 20 - صورت وضعیت حساب : گزارشی از وضعیت حساب معاملات هر عضو اتاق پایاپای است که طبق ضوابط این دستورالعمل توسط اتاق پایاپای به تفکیک هر عضو صادر و به وی اعلام میشود
بند - 21 - گواهینامه انجام معامله : سندی است که پس از قطعی شدن معامله ، توسط بورس صادر و برای اتاق پایاپای ارسال میگردد
بند - 22 - وجوه تضمین : منابع مالی است که از محل پرداخت های اعضا اتاق پایاپای یا ضمانت نامه های بانکی ایشان توسط " شرکت " تامین شده و نحوه اداره آن طبق ضوابطی است که به پیشنهاد " شرکت " به تصویب هیات مدیره سازمان خواهد رسید .
بخش - دوم - اعضا و شرایط عضویت در اتاق پایاپای و وظایف عضو اتاق پایاپای :
ماده - 2 - عضو اتاق پایاپای موظف است موافقتنامه عضویت در اتاق پایاپای را امضا نموده و حق عضویت خود را طبق مقررات پرداخت نماید
ماده - 3 - میزان حق عضویت اتاق پایاپای توسط هیات مدیرة " شرکت " در چارچوب سقف های مصوب هیات مدیره سازمان به صورت سالانه تعیین میگردد
ماده - 4 - عضو اتاق پایاپای مکلف است اطلاعات زیر را به ترتیبی که مشخص شده است به " شرکت " ارایه نماید :
بند - 1 - هر نوع مجازات یا وضعیتی که موجب ممنوعیت عضو اتاق پایاپای و یا مدیرعامل و یا هر یک از اعضای هیات مدیره اشخاص حقوقی عضو اتاق پایاپای از تصرف در اموال و یا محرومیت از انجام معاملات میشود ( از قبیل ورشکستگی ، توقیف اموال یا منع شرکت در معاملات ویژه )
بند - 2 - تغییرات ثبتی عضو اتاق پایاپای اعم از تغییر در مدیران ، اقامتگاه شرکت و سایر موارد پس از ثبت تغییرات
بند - 3 - سایر اطلاعات مورد درخواست از اعضا اتاق پایاپای طبق مصوبات هیات مدیره " شرکت "
تبصره - - - نقض مقررات فوق تخلف محسوب شده و موضوع توسط " شرکت " جهت رسیدگی به مرجع رسیدگی به تخلفات ارجاع خواهد شد .
ماده - 5 - نحوة عضویت ، سایر شرایط و وظایف عضو اتاق پایاپای طبق ضوابطی است که به پیشنهاد هیات مدیرة " شرکت "، به تصویب هیات مدیره سازمان می رسد
بخش - سوم - فرایند کنترل پیش از عرضه :
ماده - 6 - کارگزار عرضه کننده موظف است مستندات زیر را حداکثر تا ساعت 30/14 روز کاری قبل از عرضه به اتاق پایاپای ارایه نماید
بند - 1 - اطلاعیه عرضه که قبلا به تائید بورس رسیده است ؛
بند - 2 - تضامین و سپرده های موردنیاز جهت عرضه کالا طبق ضوابط تضمین
بند - 3 - گواهی عرضه کننده مبنی بر تفویض اختیار صدور حواله خرید کالا توسط کارگزار فروشنده ، طبق فرمت اعلامی " شرکت " ؛
بند - 4 - سایر مستندات طبق مقررات مصوب هیات مدیرة " شرکت
ماده - 7 - در صورتی که مستندات و مدارک موضوع ماده 6 طی مهلت مقرر و به صورت کامل به اتاق پایاپای ارایه گردد ، اتاق پایاپای موظف است پس از بررسی رعایت ضوابط مربوط به تعهدات ، تضامین و سایر مقررات مربوطه ، حداکثر تا ساعت 30/15 همان روز مراتب موافقت یا عدم موافقت خود را در خصوص عرضه ، به بورس اعلام نماید
تبصره - - - در صورت عدم موافقت ، اتاق پایاپای باید مراتب را حداکثر تا ساعت 30/15 همان روز به کارگزار عرضه کننده اعلام نماید .
بخش - چهارم - فرایند تسویه و پایاپای
ماده - 8 - اتاق پایاپای پس از دریافت گواهینامه انجام معاملات نسبت به صدور صورتحساب شامل اطلاعات قرارداد از جمله ارزش قرارداد ، مالیات ، کارمزد های مصوب اعم از کارمزد های کارگزار ، بورس ، حق نظارت سازمان و سایر هزینه های مصوب اقدام مینماید
ماده - 9 - عضاءاتاق پایاپای مکلفند براساس صورتحساب صادره نسبت به تسویه معاملات خود طی مهلت تسویه و براساس ضوابط این دستورالعمل ، اقدام نمایند
ماده - 10 - در صورتی که امور تسویه هر معامله به طور کامل توسط کارگزار خریدار انجام شده باشد ، اتاق پایاپای اقدام به صدور اعلامیة تسویة وجوه آن معامله مینماید .
ماده - 11 - پس از صدور اعلامیة تسویة وجوه ، کارگزار فروشنده حوالة خرید کالا را طبق ضوابط این دستورالعمل صادر مینماید
ماده - 12 - اتاق پایاپای پس از صدور حوالة خرید کالا توسط کارگزار فروشنده ، نسبت به واریز وجوه مربوط و کارمزدها به حساب ذی نفعان اعم از فروشنده ، بورس ، " شرکت "، سازمان و کارگزاران طرف معامله همچنین ارایة حوالة خرید کالا به کارگزار خریدار اقدام مینماید
تبصره - - - در صورت بروز اشکالات فنی یا عملیاتی از جمله محدودیت های شبکه بانکی واریز وجوه موضوع این ماده حداکثر تا یک روز کاری پس از صدور حواله خرید کالا بلامانع است . اتاق پایاپای باید مستندات مربوط به اشکالات فنی یا عملیاتی را در سوابق خود نگهداری و حسب درخواست سازمان ، آن را ارایه نماید . به هر ترتیب کارگزاران موظف به تسویه در مهلت های مقرر در این دستورالعمل میباشند و شرایط موضوع این تبصره صرفا مربوط به اتاق پایاپای میباشد
ماده - 13 - روش های تسویه معاملات به شرح زیر میباشد :
بند - 1 - تسویه نقدی : در این روش وجه قرارداد ظرف مهلت تسویه به صورت نقدی توسط کارگزار خریدار به حساب عملیاتی واریز میگردد و اسناد مربوطه به اتاق پایاپای ارایه میشود
بند - 2 - تسویه اعتباری : در این روش ظرف مهلت تسویه ، سند تسویه اعتباری طبق فرمت " شرکت " به تائید فروشنده و کارگزار فروشنده رسیده و به همراه سایر مستندات لازم توسط کارگزار خریدار به اتاق پایاپای ارایه میشود . در سند تسویه اعتباری فروشنده به دریافت ثمن معامله اقرار میکند
تبصره - 1 - در تسویه معاملات به هر یک از روش های فوق ، کارمزدها ، مالیات های متعلقه و خسارت های تعیین شده در این دستورالعمل باید به صورت نقدی و طی مهلت های مقرر در این دستورالعمل به حساب اتاق پایاپای واریز شود
تبصره - 2 - در معاملاتی که به صورت اعتباری تسویه میشود ، کارگزار خریدار کلیة کارمزد های مصوب دو طرف معامله را جهت تسویة معامله پرداخت مینماید و کارگزار فروشنده مکلف است سهم فروشنده از کارمزد های معاملة مذکور را حداکثر ظرف مهلت 10 روز تقویمی از زمان تسویه به کارگزار خریدار پرداخت نماید
تبصره - 3 - ارایه سند تسویه اعتباری به اتاق پایاپای به منزله تایید تسویه و احراز اسناد مربوطه توسط فروشنده و همچنین کارگزاران خریدار و فروشنده میباشد .
ماده - 14 - موعد تسویه قرارداد ها به شرح زیر میباشد :
بند - 1 - در قرارداد های نقدی و سلف حداکثر تا پایان مهلت تسویه ، کارگزار خریدار باید نسبت به تسویه قرارداد اقدام نماید . تسویة قرارداد های مذکور به دو روش تسویة نقدی یا تسویة اعتباری امکانپذیر میباشد .
تبصره - - - روش تسویة معامله باید در اطلاعیه عرضه قید گردد . پس از انتشار اطلاعیه عرضه فقط تغییر روش تسویه اعتباری به نقدی با درخواست خریدار و پس از اعلام اتاق پایاپای امکانپذیر است .
بند - 2 - در قرارداد های نسیه ، اسناد مالی مورد قبول جهت تسویه معامله توسط فروشنده باید در اطلاعیة عرضه قید گردد . کارگزار خریدار مکلف است حداکثر تا پایان مهلت تسویه نسبت به ارایه اسناد مورد اشاره در اطلاعیه عرضه به کارگزار فروشنده اقدام و تأییدیه فروشنده و کارگزار وی مبنی بر پذیرش تعهدات مربوط به تسویه معامله را طبق فرمت ابلاغی " شرکت " به اتاق پایاپای ارایه نماید
تبصره - - - در صورتی که در معاملات نسیه و طبق اعلام فروشنده در اطلاعیة عرضه ، بخشی از ثمن معامله به صورت نقدی به عنوان پیش پرداخت تعیین شده باشد ، کارگزار خریدار مکلف است حداکثر تا پایان مهلت تسویه و همزمان با ارائة اسناد موضوع این ماده ، وجه پیش پرداخت را واریز نماید
بند - 3 - تسویة معاملات اوراق بهادار مبتنی بر کالا از قبیل قرارداد های آتی و اختیار معامله ( خرید و فروش )، قرارداد های معامله شده در رینگ صادراتی و سایر قرارداد ها طبق دستورالعمل های مربوطه که به تصویب شورا یا هیات مدیره سازمان ، حسب مورد رسیده است ، انجام خواهد شد
ماده - 15 - در صورتی که انجام امور تسویه با تاخیر و حداکثر تا 7 روز تقویمی پس از مهلت تسویه انجام شود ، کارگزار خریدار به ازای هر روز تقویمی تاخیر موظف به پرداخت 25/0 درصد ارزش معامله میباشد . این مبلغ باید در هنگام تسویه به صورت یکجا به حساب بستانکاران موقت شرکت و به نفع فروشنده واریز شود . پرداخت این وجه به فروشنده ، از طریق کارگزار فروشنده و پس از کسر تعهدات فروشنده در مقابل اتاق پایاپای صورت میگیرد
تبصره - - - مبنای محاسبة جرایم تاخیر موضوع این ماده ، زمان و تاریخی است که اعلامیة تسویة وجوه توسط اتاق پایاپای صادر شده است
ماده - 16 - چنانچه کارگزار خریدار تا پایان 7 روز تقویمی پس از مهلت تسویه امور تسویه را انجام ندهد ، معاملة وی منفسخ گردیده و کارگزار خریدار مکلف است 5 درصد ارزش معامله را به عنوان خسارت انفساخ به همراه سایر هزینه های مصوب شامل دو سر کارمزد بورس ، کارمزد کارگزار فروشنده ، دو سر کارمزد تسویه و دو سر حق نظارت سازمان ، پرداخت نماید . خسارت انفساخ معامله باید حداکثر یک روز کاری پس از اعلام اتاق پایاپای و به صورت یکجا به نفع فروشنده و به حساب بستانکاران موقت شرکت واریز شود . در صورت پرداخت جریمه های تاخیر معامله قبل از زمان انفساخ ، کارگزار خریدار باید ما به التفاوت خسارت انفساخ و خسارت تاخیر پرداخت شده را به حساب بستانکاران موقت پرداخت نماید . پرداخت خسارت انفساخ به فروشنده از طریق کارگزار فروشنده و پس از کسر تعهدات فروشنده در مقابل اتاق پایاپای صورت میگیرد
ماده - 17 - پرداخت خسارت های ذکر شده و سایر هزینه های مصوب در مواد 15 و 16 توسط کارگزار خریدار ، از محل پیش پرداخت خریداران پرداخت میگردد . در صورت عدم دریافت پیش پرداخت از خریداران ، کارگزار خریدار رأسا مکلف به پرداخت خسارت ها و سایر هزینه های مصوب در مواد مذکور میباشد . به هر ترتیب مسئولیت واریز وجوه یاد شده ، به عهدة کارگزار خریدار است
ماده - 18 - بورس در دوره های سه ماهه نسبت به بررسی دلایل و عوامل انفساخ معاملات اقدام و براساس آن محدودیت هایی را برای معاملات مشتریان یا کارگزارانی که فعل یا ترک فعل آنان منجر به انفساخ معامله شده است ، وضع مینماید . ضوابط اجرایی موضوع این ماده توسط هیات مدیرة بورس تصویب میشود
بخش - پنجم - تحویل کالای موضوع قرارداد :
ماده - 19 - تحویل کالای موضوع قرارداد های نقد ، نسیه و سلف طبق زمان تحویل اعلام شده در اطلاعیة عرضه توسط کارگزار فروشنده انجام میگیرد . حداکثر زمان تحویل به شرح ذیل میباشد :
بند - 1 - در قرارداد های نقدی و نسیه ، حداکثر تا سه روز کاری پس از مهلت تسویه ، در صورتی که انجام امور تسویه با تاخیر صورت پذیرد ، به میزان روز های تاخیر به این مهلت اضافه میشود
بند - 2 - در قرارداد های سلف با سر رسید کمتر از 30 روز ، حداکثر تا 5 روز تقویمی پس از سر رسید تحویل
بند - 3 - در قرارداد های سلف با سر رسید 30 روز و بیشتر ، حداکثر تا 15 روز تقویمی پس از سر رسید تحویل
ماده - 20 - در قرارداد های نقد ، نسیه و سلف کارگزار فروشنده مکلف است حداکثر تا پایان روز کاری انجام امور تسویه از سوی کارگزار خریدار ، نسبت به صدور حواله خرید کالا و ارایه آن به اتاق پایاپای اقدام مینماید .
تبصره - 1 - کارگزار خریدار مکلف است اطلاعات لازم جهت صدور حوالة خرید کالا را تا زمان انجام امور تسویه ارایه نماید . در هر صورت کارگزار فروشنده ، در مهلت مقرر در این ماده ، براساس اطلاعات ارایه شده توسط کارگزار خریدار ، اقدام به صدور حوالة خرید کالا خواهد نمود
تبصره - 2 - فروشنده ، اختیار صدور حوالة خرید کالا را براساس معاملات انجام شده در بورس ، کتبا به کارگزار فروشنده تفویض مینماید
ماده - 21 - وجوه معامله تا زمان صدور حوالة خرید کالا توسط کارگزار فروشنده ، نزد اتاق پایاپای باقیمانده و در صورت صدور حوالة مذکور ، به فروشنده پرداخت خواهد شد .
ماده - 22 - در قرارداد های نقد ، نسیه و سلف در صورت عدم صدور حوالة خرید کالا طی مهلت مقرر در ماده 20 این دستورالعمل ، قرارداد منفسخ میگردد و اصل وجه و خسارت ها و کارمزدها به شرح زیر پرداخت میشود
بند - 1 - در صورتی که فروشنده به هر نحو از صدور حوالة خرید کالا توسط کارگزار فروشنده طی مهلت مقرر جلوگیری نماید ، وی مکلف است 5 درصد ارزش معامله را به عنوان خسارت انفساخ به همراه کلیة هزینه های مصوب شامل دو سر کارمزد بورس ، کارمزد کارگزار خریدار و فروشنده ، دو سر کارمزد تسویه و دو سر حق نظارت سازمان را پرداخت نماید . در این حالت خسارت و کارمزد های موضوع این بند از محل وثایق یا مطالبات فروشنده نزد اتاق پایاپای و در صورت عدم تکافو ، از محل وثایق کارگزار فروشنده نزد اتاق پایاپای تامین میگردد
بند - 2 - در صورتی که عدم صدور حوالة خرید کالا ناشی از فعل یا ترک فعل کارگزار فروشنده باشد ، وی باید 5 درصد ارزش معامله را به عنوان خسارت انفساخ به همراه سایر هزینه های مصوب شامل دو سر کارمزد بورس ، کارمزد کارگزار خریدار ، دو سر کارمزد تسویه و دو سر حق نظارت سازمان را پرداخت نماید . خسارت انفساخ معامله باید حداکثر یک روز کاری پس از اعلام اتاق پایاپای و به صورت یکجا به نفع خریدار و به حساب بستانکاران موقت " شرکت " واریز شود
تبصره - - - در صورت انفساخ معامله ، اصل وجه و خسارت های متعلقه از طریق کارگزار خریدار و پس از کسر تعهدات وی در مقابل اتاق پایاپای به خریدار پرداخت میشود
ماده - 23 - فروشنده مکلف است کالای معامله شده را در محدودة تلورانس تحویل مجاز ، به خریدار تحویل دهد
تبصره - 1 - در صورتی که حجم کالای تحویل شده در محدودة تلورانس تحویل مثبت باشد ، تسویة وجوه ناشی از تلورانس تحویل ، قبل از تحویل آخرین محمولة کالا توسط خریدار به فروشنده پرداخت میشود . در صورت تحویل کالا با تلورانس مثبت و عدم دریافت وجه ، مسئولیت تحویل آخرین محموله با فروشنده بوده و بورس ، " شرکت " و کارگزاران طرف معامله در این خصوص مسئولیتی ندارند
تبصره - 2 - در صورتی که حجم کالای تحویل شده در محدودة تلورانس تحویل منفی باشد ، فروشنده مکلف است حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ تحویل آخرین محموله نسبت به تسویه حساب با خریدار اقدام نماید . در غیر اینصورت خریدار میتواند حداکثر تا 2 ماه پس از تحویل آخرین محموله از طریق کارگزار خود درخواست دریافت وجه مربوطه را به اتاق پایاپای ارایه نماید . این مبلغ از محل وجوه یا وثایق فروشنده نزد اتاق پایاپای و در صورت عدم تکافو از محل وجوه یا وثایق کارگزار فروشنده پرداخت خواهد شد . پرداخت این وجه به خریدار ، از طریق کارگزار خریدار و پس از کسر تعهدات وی در مقابل اتاق پایاپای صورت میگیرد
ماده - 24 - در صورت عدم تحویل تمام یا بخشی از کالا طبق زمان تحویل اعلامی در اطلاعیة عرضه و شرایط مندرج در ماده 19 این دستورالعمل ، خریدار میتواند درخواست مکتوب خود را طبق فرمت " شرکت " به همراه اسناد مثبته مبنی بر تاخیر در تحویل کالا توسط فروشنده از طریق کارگزار خریدار به اتاق پایاپای ارایه نماید و براساس آن درخواست تحویل با تاخیر یا فسخ بخش تحویل نشده قرارداد را بنماید
تبصره - - - در صورت عدم ارایه درخواست مکتوب موضوع این ماده به اتاق پایاپای حداکثر تا 30 روز تقویمی پس از پایان مهلت تسویه برای قرارداد های نقدی و نسیه و پس از تاریخ سر رسید قرارداد سلف ، از نظر " شرکت "، تعهدات طرفین ایفا شده تلقی میگردد
ماده - 25 - در صورت ارایه درخواست فسخ معامله طبق ماده 24 این دستورالعمل و احراز عدم تحویل کالا از سوی فروشنده توسط اتاق پایاپای ، فروشنده مکلف است علاوه بر پرداخت اصل مبلغ مقادیر تحویل نشده قرارداد ، خسارت فسخ و سایر هزینه های مصوب از جمله دو سر کارمزد بورس ، کارمزد کارگزار خریدار و فروشنده ، دو سر کارمزد تسویه و دو سر حق نظارت سازمان را پرداخت نماید . این مبلغ از محل وجوه یا وثایق فروشنده نزد اتاق پایاپای و در صورت عدم تکافو ، از محل وجوه یا وثایق کارگزار فروشنده تامین خواهد شد . پرداخت این وجه به خریدار ، از طریق کارگزار خریدار و پس از کسر تعهدات وی در مقابل اتاق پایاپای صورت میگیرد
تبصره - - - خسارت فسخ موضوع این ماده عبارت از 5 درصد ارزش کالای تحویل نشده به قیمت معامله به علاوه 25/0 درصد مبلغ مقادیر تحویل نشده به صورت روزشمار و به ازای روز های بین زمان واریز وجه معامله به حساب فروشنده یا کارگزار وی تا بازپرداخت مبلغ مقادیر تحویل نشده از سوی کارگزار فروشنده میباشد
ماده - 26 - در صورت ارایة درخواست تحویل با تاخیر ، طبق ماده 24 این دستورالعمل و احراز عدم تحویل کالا از سوی فروشنده توسط اتاق پایاپای فروشنده مکلف است 25/0 درصد مبلغ مقادیر تحویل نشده قرارداد را بصورت روزشمار به ازای روز های تاخیر بین پایان زمان تحویل و تاریخ تحویل کالا به عنوان خسارت تاخیر پرداخت نماید . این مبلغ از محل وجوه یا وثایق فروشنده نزد اتاق پایاپای و در صورت عدم تکافو ، از محل وجوه یا وثایق کارگزار فروشنده تامین خواهد شد . پرداخت این وجه به خریدار از طریق کارگزار خریدار و پس از کسر تعهدات وی در مقابل اتاق پایاپای صورت میگیرد
تبصره - 1 - تحویل با تاخیر حداکثر تا 60 روز تقویمی پس از مهلت تسویه برای معاملات نقدی و نسیه و پس از سر رسید برای معاملات سلف امکانپذیر است . در صورت عدم تحویل کالا توسط فروشنده ، خریدار میتواند از طریق کارگزار خریدار درخواست فسخ معامله را تا پایان آخرین روز مهلت 60 روزه مذکور به اتاق پایاپای ارایه نماید . در اینصورت معامله مطابق ماده 25 این دستورالعمل فسخ خواهد گردید و وجوه پرداخت شده جهت خسارت تاخیر به عنوان بخشی از وجوه خسارت فسخ لحاظ خواهد شد
تبصره - 2 - در صورت عدم ارایه درخواست فسخ به اتاق پایاپای تا پایان آخرین روز مهلت 60 روزه موضوع این ماده از نظر " شرکت "، تعهدات طرفین ایفا شده تلقی میگردد .
تبصره - 3 - خسارت تاخیر موضوع این ماده تا زمان اعلام کارگزار خریدار و یا فروشنده مبنی بر تحویل کالا و احراز آن توسط اتاق پایاپای محاسبه خواهد شد . به هر ترتیب این خسارات حداکثر تا پایان مهلت 60 روزة موضوع این ماده پرداخت خواهد شد
تبصره - 4 - در صورت عدم تحویل تمام یا بخشی از کالا ، موضوع مواد 24، 25 و 26 این دستورالعمل ، کارمزد های اخذ شده به فروشنده مسترد نمیگردد
ماده - 27 - در کلیه قرارداد های منعقده در بورس چنانچه خریدار نسبت به کیفیت یا کمیت کالای تحویل گرفته شده معترض باشد ، می بایست اعتراض خود را حداکثر تا سه ماه پس از تحویل کالا به همراه مستندات مربوطه ، کتبا به کارگزار و اتاق پایاپای اعلام نماید . پس از انقضای مهلت مذکور هیچگونه اعتراضی از سوی خریدار پذیرفته نمی شود . ضوابط مربوط به رسیدگی به شکایت کیفی و کمی ناشی از تحویل کالا به پیشنهاد " شرکت " به تصویب هیات مدیره سازمان خواهد رسید
بخش - ششم - مقررات عمومی
ماده - 28 - هرگونه شرایط اعلامی از سوی فروشنده در زمان انجام معامله از قبیل هزینة انبارداری که بر قیمت یا تصمیم خریداران تاثیرگذار است ، در خصوص تحویل کالای موضوع آن معامله قابل تغییر نمیباشد
ماده - 29 - فروشندگان موظفند حسب درخواست " شرکت "، اطلاعات و مستندات مربوط به تحویل کالای موضوع قرارداد های معامله شده در بورس را طبق فرمت مصوب هیات مدیره " شرکت "، حداکثر تا 2 روز کاری به " شرکت " و کارگزار فروشنده ارایه نمایند
ماده - 30 - در صورتی که میان خریدار و فروشنده و یا نمایندگان قانونی آن ها در خصوص نحوه پرداخت وجه معامله ، تحویل کالا و یا سایر شرایط معامله توافقی خارج از شرایط اعلامی در اطلاعیة عرضه و ضوابط و مقررات مصوب بورس صورت گرفته باشد ، مسئولیت ایفای تعهدات با طرفین ( خریدار و فروشنده ) بوده و " شرکت "، بورسو کارگزاران طرف معامله هیچگونه مسئولیتی در قبال آن نخواهد داشت . در هر صورت هرگونه توافق برخلاف ترتیبات مقرر در این دستورالعمل فاقد اعتبار بوده ، تخلف محسوب شده و مشمول مقررات انضباطی خواهد شد
تبصره - - - در صورت وقوع هرگونه اختلاف در خصوص توافق مندرج در این ماده فی ما بین طرفین ، " شرکت " میتواند کلیة تضامین و وثایق طرفین را تا تعیین تکلیف موضوع در مراجع ذی صلاح ، نزد خود نگهداری نماید
ماده - 31 - اتاق پایاپای موظف به حفظ اطلاعاتی است که اعضا در اختیار اتاق قرار داده اند و ارایه اطلاعات مزبور صرفا با تقاضای مراجع ذی صلاح قانونی انجام خواهد گرفت
ماده - 32 - میزان ، ماهیت و نحوه ی اخذ تضامین مقرر در این دستورالعمل و تغییرات بعدی آن برحسب مصوبه هیات مدیره " شرکت " خواهد بود
ماده - 33 - در صورت وقوع هر یک از موارد ذیل " شرکت " براساس ضوابط مربوط به عضویت نسبت به تعلیق عضویت اعضا تا زمان رفع دلایل تعلیق اقدام و موضوع را فورا به بورس اطلاع می دهد . بورس باید از انجام معامله اشخاصی که عضویت ایشان نزد اتاق پایاپای تعلیق شده است جلوگیری نماید
بند - 1 - عدم ارایه تضامین و سپرده ها طبق مقررات
بند - 2 - عدم ایفای تعهدات مالی اعم از مبلغ معامله ، کارمزدها ، جریمه ها و خسارات مترتبه طبق مقررات
تبصره - - - در صورت تداوم تعلیق عضویت بیش از هفت روز تقویمی ، پروندة عضو توسط " شرکت " به کمیتة رسیدگی به تخلفات ارجاع میشود .
ماده - 34 - طرفین معامله همزمان با ارایة درخواست خرید و فروش ، اختیار اباحة تصرف در منافع حاصل از وجوه واریزی به حساب " شرکت " را به عنوان وجوه تضمین به آن شرکت می دهند
ماده - 35 - در صورتی که عدم ایفای تعهدات هر یک از طرفین ناشی از حوادث غیر مترقبه باشد ، خریدار و فروشنده یا هر دوی آن ها حسب مورد با حکم مرجع ذی صلاح مسئولیتی در خصوص تادیه مبالغ ، خسارت ها و جریمه های موضوع این دستورالعمل به عهده نخواهند داشت .